De Aziatische hoornaar is een grote wespensoort die van origine niet in Nederland thuishoort. Deze soort jaagt onder andere op honingbijen, hommels en vlinders.
Dit leidt tot schade aan de landbouw, een afname van de natuurlijke bestuiving en kan ook direct gevaar opleveren voor mensen bij het verstoren van nesten.
De Aziatische hoornaar is iets kleiner dan de Europese hoornaar en is te herkennen aan de felgele ‘kniekousjes’ en zijn zwarte borststuk. Het achterlijf is zwart, met een smalle gele band aan de voorkant, gevolgd door een dikkere, oranje band.
In tegenstelling tot zijn Europese soortgenoot is de Aziatische hoornaar behoorlijk agressief.
De angel van de Aziatische hoornaar heeft een lengte van ongeveer 6 mm. Na een steek blijft deze behouden, waardoor hij meerdere keren achter elkaar kan steken.
Daarnaast heeft deze hoornaar een tweede, verrassend verdedigingsmechanisme: hij kan een bijtende vloeistof spuiten, vaak gericht op de ogen. Deze vloeistof, mogelijk een mix van gif, ontlasting of andere stoffen, veroorzaakt direct branderige pijn, roodheid, zwelling en soms tijdelijke blindheid.
Conclusie: denk goed na voor dat je deze hoornaar of het nest benadert.
Denk je dat je een nest van de Aziatische hoornaar hebt gezien? Meldt dit dan op de website waarneming.nl met een duidelijke foto erbij. Je foto zal gebruikt worden voor de herkenning.
Je meldingen helpen om de verspreiding van deze soort in kaart te brengen,
zodat deze bestreden kan worden en de schade aan de biodiversiteit en fruitteelt beperkt blijft.
Wat moet je doen?
Nest op eigen terrein: je meldt het nest op Voer waarneming in voor Aziatische Hoornaar - Waarneming.nl en schakelt bij overlast zelf een bestrijder in, op eigen kosten.
Nest in openbare ruimte: je kunt het nest melden op Voer waarneming in voor Aziatische Hoornaar - Waarneming.nl.
Bij overlast of dreigend gevaar neem je contact op met de gemeente.
Nest in natuurgebied: je kunt het nest melden op Voer waarneming in voor Aziatische Hoornaar - Waarneming.nl.
De provincie bekijkt zelf of ingrijpen nodig is in afstemming met de terreinbeherende organisatie.
Voor aanvullende vragen kun je terecht bij de provincie Limburg, die over de Aziatische hoornaar een handige vragenlijst heeft opgesteld: Aziatische hoornaar - Provincie Limburg
Voor embryo- en primaire nesten (klein bolvormig voorjaarsnest tussen de 8 en 30 cm) zie foto, die zich op een toegankelijke plek bevinden doe je een melding via info@imkersweert.nl.
Iemand van de vereniging zal dit nest dan opruimen.
Hooggelegen grote nesten in bomen kunnen niet door de vereniging verwijderd worden.
Door in het voorjaar en in het najaar zoveel mogelijk koninginnen te vangen beperk je het aantal nieuwe nesten.
Koninginnen van de Aziatische hoornaar vliegen vanaf maart tot eind mei/ begin juni en in het najaar. Probeer haar te vangen in bijvoorbeeld een selectieve val om te voorkomen dat ze een nest aanmaakt. Mocht je een Aziatische hoornaar gevangen hebben, meld het op waarneming.nl met foto en stop haar in de vriezer om dood te laten vriezen. Er zijn inmiddels verschillende selectieve vallen op de markt. Als lokmiddel in de val kan Trappit of een zelf gemaakt mengsel worden gebruikt van zoete witte wijn, blond bier en suiker in gelijke delen.
Het voorjaar (maart/april)
De bevruchte koningin ontwaakt uit haar winterslaap.
Ze bouwt een klein embryonest op een beschutte, laag gelegen plek, zoals een schuurtje of onder een afdak.
De zomer (mei-juli/augustus)
De eerste werksters worden geboren en helpen de koningin met het uitbouwen van het nest.
Het embryonest groeit uit tot een primair nest.
Vanwege ruimtegebrek verhuist de kolonie in de loop van de zomer naar een groter, secundair nest dat hoog in een boom of aan een gevel wordt gebouwd.
De herfst (september/oktober)
In september en oktober komen er mannelijke hoornaars en nieuwe koninginnen uit het nest.
Na de paring vliegen de nieuwe, bevruchte koninginnen uit om te overwinteren.
De oude koningin, werksters en mannetjes sterven in de herfst. (eind oktober/november)
De winter (november-februari)
De bevruchte koninginnen zoeken vanaf eind oktober – begin november een warm plekje op om de winter door te brengen, zoals onder boomschors, in houtstapels of in de grond.
De rest van het nest sterft uit en het oude nest wordt het volgende seizoen niet meer gebruikt.
Info over embryonesten:
https://www.bijenhouders.nl/wp-content/uploads/2025/05/flyer_embryonest_bijenhouders_v9apr2025.pdf
Voorbeeld van een selectieve val:
https://www.bijenhouders.nl/wp-content/uploads/2024/03/Selectieve-val-1.3.pdf
Opsporen en vangen Aziatische hoornaars:
https://www.bijenhouders.nl/wp-content/uploads/2025/02/flyer_opsporing_v9feb2025.pdf
Schade door Aziatische hoornaars:
https://www.bijenhouders.nl/wp-content/uploads/2024/05/Aziatische-hoornaar-een-invasive-exoot-1.3.pdf